Dấu hiệu chuyển dạ sinh con so

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi các Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Chuyển dạ là cột mốc đánh dấu kết thúc những tháng ngày “mang nặng” để chuẩn bị đến lúc phải “đẻ đau”. Đây sẽ là thời khắc chứa đựng rất nhiều băn khoăn và lo lắng, nhất là với mẹ con đầu lòng. Bài viết này sẽ cung cấp một vài dấu hiệu chuyển dạ để giúp các mẹ tự tin hơn trên hành trình “vượt cạn” sắp tới.

Chuyển dạ sinh là một quá trình hoàn toàn sinh lý, làm cho thai nhi và phần phụ của thai (bánh nhau, màng ối và dây rốn) được đưa ra khỏi đường sinh dục của người mẹ. Đây là sự phối hợp giữa các chu kỳ cơn gò tử cung và sự xóa mở cổ tử cung, kết quả là thai và nhau được sổ ra ngoài.

Thời gian của chuyển dạ sinh thay đổi tùy theo từng người và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như lực co bóp của cơn gò, ống sinh dục, tiểu khung chậu của mẹ hay cả ngôi thai, kích thước đầu thai. Cụ thể là ở sản phụ sinh con so, do cổ tử cung mở chậm và tầng sinh môn còn rắn chắc, thời gian chuyển dạ thường kéo dài hơn sản phụ sinh con rạ với trung bình là 16 đến 24 giờ (trong khi con rạ chỉ 8 đến 16 giờ).

Ngoài ra, thời gian kéo dài cũng vì một phần các mẹ bầu này sinh con đầu lòng, khi phát hiện các dấu hiệu sắp sinh con so, các mẹ dễ rơi vào trạng thái bỡ ngỡ và lúng túng, hoàn toàn không biết phải làm gì cũng như không biết cách thở và rặn sinh thế nào để giúp các cơn gò trở nên hiệu quả hơn nên đòi hỏi phải cần nhiều thời gian hơn, tốn nhiều sức lực hơn. Khi đó, một cuộc chuyển dạ kéo dài quá lâu ít nhiều đều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Vậy nên, tự trang bị trước cho mình các kiến thức cần thiết để chủ động “ứng phó” khi xảy ra dấu hiệu chuyển dạ là điều vô cùng cần thiết.

Trong suốt thời gian mang thai, ở vị trí chỗ nối cổ tử cung và âm đạo luôn có một nút nhầy vững chắc. Bên cạnh lớp cơ thành tử cung, lớp màng ối, nút nhầy này cũng là một hàng rào bảo vệ cho thai nhi, chống sự xâm nhập của vi khuẩn hay các lực tác động cơ học từ bên ngoài vào buồng ối.

Chính vì vậy, khi cổ tử cung bắt đầu mở ra, nút nhầy sẽ bị bung ra và thoát ra ngoài cửa âm đạo như một chút nhầy nhớt, có màu hồng. Đây là dấu hiệu cảnh báo thời khắc chuyển dạ chính thức chuẩn bị bắt đầu.

Vào tháng cuối thai kỳ, sản phụ đôi khi cảm nhận được các cơn trằn khắp bụng lúc di chuyển hay cử động mạnh. Cảm giác này khá mơ hồ, đa phần diễn ra ngắn, tần suất thưa thớt, không gây đau đớn gì rõ rệt và cũng không có ý nghĩa thay đổi cổ tử cung hay vị thế của thai nhi.

Chỉ khi thai bước vào tuần từ 38 đến 40, các cơn gò sẽ khởi động rõ ràng hơn với chu kỳ tăng dần về cường độ lẫn tần số. Trong cơn, sản phụ sẽ cảm giác đau nhiều và khắp cả vùng bụng căng cứng. Kết hợp với cách thở và rặn sinh hiệu quả của sản phụ, đây chính là động lực cho quá trình chuyển dạ tống xuất thai nhi ra ngoài.

So với sinh con những lần sau, khi chuyển dạ sinh con so, sản phụ thường chịu đau đớn do các cơn gò tử cung nhiều hơn. Bởi tầng sinh môn và cổ tử cung khi chưa sinh lần nào thường rất vững chắc; do đó, các cơn gò cần đạt hiệu quả về cường độ, thời gian kéo dài lẫn tần suất xảy ra cơn mới đảm bảo xóa mở được cổ tử cung và tống xuất thai ra ngoài.

Dưới tác động của cơn gò tử cung, áp lực trong buồng tử cung tăng lên đỉnh điểm, đầu thai di chuyển xuống, tạo thành đầu ối. Đầu ối căng phồng và tại vị trí tiếp giáp với vòng cổ tử cung, đây là nơi màng ối mỏng nhất và rất dễ vỡ. Khi màng ối vỡ, một lượng nước ối trong buồng tử cung sẽ chảy ra ngoài. Nếu màng ối tự trượt lên nhau hay đầu thai nhi xuống thấp chèn vào, dòng nước ối sẽ bị ngăn chặn hoàn toàn hay chỉ chảy rỉ rả.

Lúc này, vỡ ối cũng là tác nhân khiến cơn gò tử cung xuất hiện nhiều hơn và trở nên dồn dập hơn.

Đây là những dấu hiệu chuyển dạ thực tế khách quan thông qua động tác thăm khám bên trong âm đạo của các bác sĩ sản khoa hay nữ hộ sinh. Các đặc điểm cần ghi nhận là sự thay đổi ở cổ tử cung, cụ thể là cổ tử cung xóa và mở dần dưới tác động của cơn gò, đầu ối thai nhi được thành lập (chỉ khi màng ối còn nguyên vẹn) và có sự tiến triển của ngôi thai sau mỗi cơn co tử cung. Khi có đầy đủ các dấu hiệu nêu trên, bác sĩ sẽ báo cho bạn biết thời điểm thích hợp cần rặn sinh theo chu kỳ cơn gò, nhằm tăng tính hiệu quả tống xuất thai nhi ra ngoài.

Tóm lại, nếu có một trong những dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh con so trên đây, mẹ bầu cần đến ngay bệnh viện để được theo dõi diễn tiến chuyển dạ cũng như nhận được sự trợ giúp của bác sĩ. Chúc các bạn mẹ tròn con vuông!