Nhận diện các thể viêm quanh khớp vai và triệu chứng đi kèm

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Thanh Bình - Bác sĩ Phục hồi chức năng - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Bệnh viêm quanh khớp vai gồm nhiều thể, với diễn tiến phức tạp, khiến người bệnh bị tổn thương phần mềm quanh khớp, khó khăn trong vận động khớp vai. Nhận diện các thể viêm quanh khớp vai và triệu chứng đi kèm giúp việc điều trị bệnh hiệu quả hơn.

Thể này thường do viêm các gân của khớp vai như viêm đầu dài gân nhị đầu, gân cơ trên gai, cơ dưới gai, cơ dưới vai, cơ tròn nhỏ. Trong đó viêm gân cơ trên gai và viêm đầu dài gân nhị đầu là thường gặp hơn cả.

• Triệu chứng:
  • Bệnh nhân bị đau khớp vai có thể xuất hiện tự nhiên hay sau một vận động đột ngột quá mức vùng vai hay sau các chấn thương liên tiếp ở vai. Đau kiểu cơ học, cơn đau tăng lên khi cử động vai như khi nâng cánh tay hay co cánh tay đối kháng, ít bị hạn chế vận động khớp, đau tăng về đêm.
  • Người bệnh khó nằm nghiêng vì khi nằm tỳ vào vai khiến cơn đau tăng, đôi khi đau lan cả xuống cánh tay.
  • Hình ảnh X – quang khớp vai ở bệnh nhân thể này có thể thấy khớp vai bình thường hay có thể thấy hình ảnh một hoặc nhiều điểm calci hóa tại gân.
  • Khi siêu âm khớp vai thấy hình ảnh gân giảm âm hơn bình thường, có thể thấy nốt tăng âm kèm bóng cản ở gân, dịch quanh bao gân nhị đầu.

Viêm quanh khớp vai thể đơn thuần hay xảy ra ở những người trẻ do tập luyện vận động khớp vai quá mức, sau những vi chấn thương liên tiếp ở khớp vai hoặc do thoái hóa, vôi hóa phần mềm ở những người từ 50 tuổi trở lên.

Viêm quanh khớp thể đau vai cấp thường xảy ra do viêm túi thanh mạc, gây nên bởi vi tinh thể từ sự calci hóa các gân cơ chóp xoay và sự di chuyển calci hóa vào túi thanh mạc dưới mỏm cùng cơ delta.

• Triệu chứng:
  • Bệnh nhân thể này xuất hiện đau vai đột ngột với cường độ dữ dội, khiến cho bệnh nhân mất ngủ. Cơn đau vai lan rộng khắp vai, lan xuống tay, lan lên cổ hoặc xuống tận bàn tay, làm mất vận động khớp vai.
  • Bệnh nhân giảm vận động khớp vai nhiều khi bị bệnh do đau, thường có tư thế để cánh tay áp sát vào thân, không thực hiện được các động tác vận động khớp vai thụ động nhất là động tác dạng vai.
  • Da phía ngoài khớp vai sưng, nóng, có thể thấy khối sưng bùng nhùng ở trước cánh tay tương ứng với túi thanh mạc bị viêm. Bệnh nhân có thể sốt nhẹ.
  • Hình ảnh X - quang thấy khớp vai có thấy có các nốt calci hóa kích thước khác nhau.
  • Siêu âm khớp vai có thể thấy các nốt tăng âm kèm bóng cản (calci hóa) ở gân, bao thanh dịch dưới mỏm cùng vai.

• Triệu chứng:
  • Bệnh nhân viêm quanh khớp vai thể giả liệt bị đau dữ dội kèm theo tiếng kêu răng rắc khi cử động do đứt đột ngột các gân cơ chóp xoay. Sau đó vài ngày, trên da có thể xuất hiện đám bầm tím ở phần trước trên cánh tay. Bệnh nhân bị đau và mất vận động rõ ràng. Đôi khi cơn đau khớp vai đã hết nhưng bệnh nhân vẫn không thể phục hồi lại được khả năng vận động khớp vai.
  • Khi khám thấy mất động tác nâng vai chủ động nhưng vận động thụ động hoàn toàn bình thường, không có dấu hiệu tổn thương thần kinh. Nếu đứt bó dài gân nhị đầu thì khám sẽ thấy phần đứt cơ ở trước dưới cánh tay khi gấp có đối kháng cẳng tay.
  • Hình ảnh chụp X - quang khớp vai cản quang phát hiện đứt các gân cơ chóp xoay với hình cản quang của túi thanh mạc dưới mỏm cùng cơ delta.
  • Siêu âm khớp vai có thể thấy đứt gân nhị đầu, không thấy hình ảnh gân nhị đầu ở hố liên mấu động hay phía trong hố liên mấu động. Nếu đứt gân trên gai thì siêu âm thấy gân mất tính liên tục, co rút hai đầu gân đứt, có dịch ở vị trí đứt.

• Triệu chứng
  • Bệnh nhân thể đông cứng khớp vai bị đau khớp vai kiểu cơ học, đau nhiều về đêm. Cơn đau giảm dần sau vài tuần nhưng vai bị đông cứng hạn chế vận động rất nhiều với cả động tác chủ động và thụ động. Đặc biệt là các động tác đưa tay lên cao, dang cánh tay và quay ngoài.
  • Bệnh nhân khi giơ tay lên thì xương bả vai sẽ di chuyển cùng 1 khối với xương cánh tay.
  • Chụp X - quang khớp với thuốc cản quang thấy khoang khớp bị thu hẹp (chỉ 5-10mm, trong khi bình thường là 30-35mm), khi giảm cản quang khớp, các túi cùng màng hoạt dịch biến mất.
  • Hình ảnh siêu âm khớp vai có dày bao khớp.

Nhận diện các thể viêm quanh khớp vai và triệu chứng đi kèm tuy khó khăn song rất cần thiết trong điều trị bệnh và phục hồi chức năng khớp. Để xác định chính xác thể viêm quanh khớp vai mà mình có thể mắc phải, bạn nên khám sàng lọc tại các bệnh viện uy tín có đầy đủ cơ sở vật chất và đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao.