Mở thông dạ dày: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ - Bác sĩ ngoại tiêu hóa - Khoa Ngoại Tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Từ thực trạng nguy cơ nhiễm trùng, khó chịu cho bệnh nhân phải lưu sonde dạ dày đường mũi lâu ngày, phương pháp mở thông dạ dày qua nội soi đã được ra đời và được áp dụng thành công trên rất nhiều bệnh nhân. Thời gian thực hiện thủ thuật nhanh (từ 10 đến 15 phút), an toàn, ít biến chứng, có thể thực hiện ngay tại phòng nội soi hoặc giường bệnh.

Mở thông dạ dày qua nội soi (percutaneous endoscopic gastrostomy - PEG) hay còn gọi là mở thông dạ dày qua da bằng phương pháp nội soi. Đây là một thủ thuật nội soi can thiệp để nuôi ăn và cung cấp dinh dưỡng lâu dài ở những bệnh nhân mất khả năng nuốt, đây là một kỹ thuật mới ra đời nhằm giảm chi phí phẫu thuật và thời gian nằm viện cho người bệnh. Mở thông dạ dày qua nội soi sẽ đưa ống thông dạ dày qua thành bụng vào dạ dày bệnh nhân mà không cần thực hiện phẫu thuật.

Thông thường, PEG được chỉ định trong các tình huống bệnh lý bệnh nhân không ăn được bằng đường miệng, cần nuôi ăn qua sonde trên 4 tuần, bao gồm:

• Phương pháp này thông thường là để nuôi ăn trực tiếp vào dạ dày nhằm nâng cao thể trạng vì bệnh nhân không thể ăn qua đường miệng do bị u vùng miệng, họng, cổ, ngực và thực quản gây chèn ép làm bệnh nhân không nuốt được.
• Nuôi dưỡng trong các trường hợp dinh dưỡng kém do: tai biến mạch máu não, chấn thương sọ não, chấn thương đầu mặt cổ, người bệnh cao tuổi có rối loạn tâm thần, bệnh nhân có tình trạng chán ăn suy dinh dưỡng nặng...
• Nuôi dưỡng qua đường tiêu hóa lâu dài do: ung thư thực quản, miệng, hầu, họng gây chèn ép làm bệnh nhân không nuốt được nhưng ống soi vẫn qua được xuống dạ dày. Các tắc nghẽn cơ học khác của đường tiêu hóa trên.
• Nuôi dưỡng tạm thời: hẹp thực quản do bỏng, viêm do xạ và sau phẫu thuật lớn ở bụng cần được nuôi dưỡng bổ sung.
• Bệnh nhân Crohn thể nặng, bỏng rộng, xạ trị hoặc hóa trị
• Dò thực quản, viêm phổi, do đặt sonde mũi dạ dày lâu ngày gây loét.

Ngoài ra, PEG được chỉ định nhằm mục đích giải áp trong các trường hợp: Hội chứng giả tắc ruột; Liệt dạ dày do đái tháo đường, bệnh thần kinh cơ...

• Kỹ thuật đơn giản, an toàn, ít biến chứng.
• Có thể thực hiện ngay tại giường bệnh hoặc tại phòng nội soi
• Sử dụng bộ dụng cụ tương đối đơn giản, rẻ tiền, giảm được nhiều chi phí.
• Giảm thời gian nằm viện so với phẫu thuật
• Giảm thiểu tối đa can thiệp xâm lấn ngoại khoa.
• Hạn chế tối đa những biến chứng, giảm tình trạng quá tải cho các bệnh viện tuyến trung ương.

Quy trình thực hiện kỹ thuật mở thông dạ dày qua nội soi như sau: bệnh nhân sẽ được nội soi dạ dày để kiểm tra kỹ toàn bộ tình trạng của dạ dày. Sau đó bác sĩ sẽ dùng bộ kim chỉ chuyên biệt để đính thành dạ dày sát vào thành bụng dưới hướng dẫn của nội soi. Tiếp đến, bác sĩ sẽ chích 1 đường nhỏ khoảng 10mm để đưa ống nong vào trong dạ dày. Ống thông sẽ được luồn vào dạ dày thông qua ống nong này một cách chính xác và cố định lại trước khi rút bỏ ống nong. Toàn bộ quy trình được kiểm soát trực tiếp dưới nội soi và diễn ra trong khoảng 10 đến 15 phút. Bệnh nhân sẽ được theo dõi và có thể sử dụng ống thông ngay sau đó.

• Có tổn thương ở hầu họng thực quản mà ống nội soi không xuống dạ dày được.
• Rối loạn đông máu nặng hay đang điều trị kháng đông.
• Gan lách quá to, tăng áp cửa, báng bụng hay thẩm phân phúc mạc.
• Tiền căn phẫu thuật dạ dày, bệnh lý dạ dày (loét hay ung thư).
• Rò ở đoạn cao của ruột non, tắc ruột non.