Kênh nhĩ thất là bệnh gì? Có mấy loại?

Trẻ ra đời bị tim bẩm sinh cần được phẫu thuật. Kênh nhĩ thất một trong những bệnh lý tim bẩm sinh và chiếm tỉ lệ cao nhất trong các bệnh tim bẩm sinh.

Kênh nhĩ thất là một trong những dị tật tim bẩm sinh, gây tổn thương ở các cấu trúc có nguồn gốc từ gối nội mạc của tim trong thời kỳ bào thai. Gối nội mạc là một mầm nội mạc, xuất hiện vào tuần thứ tư của thai kỳ, chịu trách nhiệm tạo ra vách liên nhĩ, vách liên thất và các van nhĩ thất của tim sau này.

Kênh nhĩ thất là tình trạng khiếm khuyết vách nhĩ thất và bất thường các van nhĩ thất ở tim.

Kênh nhĩ thất là một loại bất thường tim phổ biến với tỉ lệ từ 4%-7,4% ở các trẻ nhỏ có bệnh tim bẩm sinh. Thường gặp ở những trẻ có hội chứng down. Nếu kênh nhĩ thất kèm theo bệnh down tiên lượng xấu.

Phần lớn bệnh kênh nhĩ thất đều không có những nguyên nhân rõ ràng, tuy nhiên có thể do một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây bệnh tim bẩm sinh như:

• Do bất thường nhiễm sắc thể (nhiễm sắc thể 21, 18 và 13).
• Do nhiễm trùng bào thai như bệnh Rubella hay một số loại virus khác trong thời kỳ mang thai. Nhất là thời kỳ 3 tháng đầu.
• Mẹ bị tiểu đường, nghiện rượu uống nhiều rượu trong khi mang thai, tiếp xúc với chất gây dị dạng amphetamine, thuốc điều trị trứng cá như isotretinoin, các chất phóng xạ, tia X...
• Yếu tố di truyền có bố hay mẹ đã có khiếm khuyết tim bẩm sinh. Nếu trong gia đình có bố hoặc mẹ bị tim bẩm sinh thì nguy cơ con cũng mắc bệnh tim bẩm sinh cao hơn, cần tầm soát sàng lọc trước sinh kỹ lưỡng.

Kênh nhĩ thất được chia làm 2 loại bao gồm:

• Kênh nhĩ thất toàn phần: Biến đổi giải phẫu học của kênh nhĩ thất toàn phần bao gồm thông liên nhĩ lỗ tiên phát, thông liên thất buồng nhận, một vòng van và một van nhĩ thất độc nhất(bình thường tim có 2 van nhĩ thất gồm van 2 lá và van 3 lá, trong kênh nhĩ thất toàn phần 2 van nhĩ thất gộp thành một van nhĩ thất chung và van chung này thường có 5 lá); hở van nhĩ thất độc nhất thường nặng. Hầu hết kênh nhĩ thất thể toàn phần (75%) phối hợp với hội chứng Down. Kênh nhĩ thất toàn phần là bệnh lý nặng cần được phẫu thuật sớm.
• Kênh nhĩ thất bán phần: Bao gồm thông liên nhĩ lỗ tiên phát, không có thông liên thất, 2 vòng van và 2 van nhĩ thất trái và phải; thường có thêm chẻ van nhĩ thất dẫn đến hở van từ nhẹ đến nặng vừa. Chỉ 10% kênh nhĩ thất bán phần có kèm hội chứng Down. Bệnh biểu hiện nhẹ hơn, thường xuất hiện các triệu chứng bệnh muộn.

Kênh nhĩ thất toàn phần: Các triệu chứng thường xảy ra sớm trước 1 tuổi, đa số là trước 6 tháng.

• Trẻ khó thở, da và môi xanh tím.
• Chậm tăng cân suy dinh dưỡng, bú yếu, ăn uống kém.
• Nhiễm trùng phổi tái phát.
• Có thể biểu hiện của một số triệu chứng của suy tim như: Mệt mỏi, thở khò khè, phù ở chân, mắt cá chân và bàn chân, trọng lượng đột ngột tăng do giữ nước, ra quá nhiều mồ hôi, giảm sự tỉnh táo, nhịp tim nhanh hoặc bất thường.

Kênh nhĩ thất một phần: Các dấu hiệu và triệu chứng của kênh truyền nhĩ thất một phần có thể không xuất hiện cho đến tuổi trưởng thành. Khi xuất hiện các triệu chứng có thể liên quan đến phát triển những biến chứng như là kết quả của khuyết tật, và có thể bao gồm:

• Nhịp tim bất thường, loạn nhịp.
• Các dấu hiệu của suy tim: Khó thở, mệt mỏi, phù chân, da xanh.
• Trẻ bú kém, ăn không ngon, chậm tăng cân.