Hướng dẫn chăm sóc trẻ bị viêm VA

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội trú Dương Văn Sỹ - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Viêm VA là bệnh lý đường hô hấp hay gặp ở trẻ nhỏ, bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng thường xuyên tái phát và gây ra nhiều biến chứng. Bài viết sau đây sẽ giúp các cha mẹ hiểu rõ hơn và hướng dẫn chăm sóc trẻ bị viêm VA.

VA được biết đến là tổ chức lympho tương tự như amidan nhưng nằm phía sau mũi, trên lưỡi gà, là vùng đặc biệt khó thấy ở trẻ nhỏ nên dễ bị bỏ sót khi khám bệnh, chủ yếu được chẩn đoán qua các dấu hiệu gián tiếp như nghẹt mũi, sốt cao, ho và sự thay đổi trên gương mặt của người bị biến chứng VA.

Viêm VA nhiều lần gây các biến chứng sưng VA làm em bé bị chảy mủ đờm xuống họng gây ho, toàn thân bé sốt, chảy gen mũi. Khi em bé viêm VA, lần đầu dùng kháng sinh hiệu quả còn bị nhiều lần, sử dụng nhiều kháng sinh dễ gây nên kháng kháng sinh.

Đặc biệt, VA sản sinh ra các chất tạo ra màng bao bọc tổ chức này, không một loại thuốc nào có thể công phá nó và tình trạng viêm VA cứ kéo dài không chữa được, lúc này bác sĩ sẽ chỉ định nạo VA. Nếu chậm trễ hoặc chủ quan VA có thể gây biến chứng như viêm tai giữa cấp, ứ mủ, nghe kém,...

VA viêm còn biến chứng xuống viêm phế quản với biểu hiện ho, khó thở, khò khè. Chảy nước mũi kéo dài có thể biến chứng thành viêm xoang. Nếu tổ chức VA nhiễm liên cầu gây thấp khớp, thấp tim, viêm cầu thận cấp...

Khi thấy trẻ xuất hiện những dấu hiệu nghi vấn, tốt nhất cha mẹ nên đưa bé đi khám tại những cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng trực tiếp thăm khám và điều trị.

Thông thường khi bé bị viêm VA cấp thì có thể dùng thuốc để điều trị. Viêm VA mạn tính thì cần được điều trị ngoại khoa nạo VA. Dù điều trị bằng phương pháp nào cũng cần có sự chỉ định cụ thể của bác sĩ, vì vậy người bệnh cần đi khám để được tư vấn chữa trị phù hợp.

Bên cạnh việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, cha mẹ nên chú ý tới chế độ ăn uống cho trẻ nhằm bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết để tăng cường sức khỏe.

• Cho trẻ ăn nhiều trái cây và rau xanh bổ sung các loại vitamin như vitamin C, E, A, có tác dụng làm giảm tình trạng viêm, khó thở của trẻ. Các loại hoa quả, rau xanh giàu chất chống ôxy hóa, đặc biệt tốt là dâu tây, các loại quả mọng, bông cải xanh, rau bina và cà rốt.
• Các thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu như gạo, bột mì, ngũ cốc, các thực phẩm khác như sữa đậu nành, đậu phụ, trứng gà.
• Các sản phẩm từ sữa rất giàu vitamin D, canxi và protein là nguồn dinh dưỡng quan trọng và cần thiết cho cơ thể. Bé bị viêm VA nên tiêu thụ nhiều các sản phẩm từ sữa (có hàm lượng chất béo thấp). Nên ăn nhiều sữa chua vì sữa chua chứa nhiều vi khuẩn thân thiện có lợi cho hệ thống tiêu hóa và cũng có tác dụng tốt đối với người bệnh.
• Trẻ bị viêm VA thường dễ bị mất nước hơn so với những người bình thường, do đó cha mẹ nên cho trẻ uống nhiều nước sẽ giúp giảm tình trạng viêm, tình trạng khô họng.

Ngoài ra, để cải thiện tình trạng sức khỏe cho trẻ, cha mẹ cần chú ý tới chế độ ăn uống, dinh dưỡng hàng ngày cho bé bị viêm VA

• Hạn chế cho trẻ ăn mặn vì sẽ gây nên hiện tượng tích nước, ảnh hưởng xấu tới tình trạng viêm phế quản và gia tăng dịch nhầy.
• Hạn chế lượng đường trong khẩu phần ăn vì sẽ làm trẻ khó. Kiêng ăn các đồ cay nóng như ớt, hạt tiêu... dễ gây kích thích niêm mạc phế quản gây hiện tượng ho.
• Tránh các loại hoa quả chua, chát như: Mận, táo chua vì ăn những thực phẩm này sẽ khó làm long đờm.

Sau cùng, cha mẹ nên cho bé thăm khám định kỳ và tuân thủ nghiêm ngặt liệu trình của bác sĩ từ đó điều chỉnh chế độ chăm sóc và dinh dưỡng hợp lý, tránh viêm VA tái phát gây nhiều biến chứng không mong muốn.

Nạo VA không ảnh hưởng chức năng miễn dịch để bảo vệ cơ thể trẻ vì VA chỉ là một trong những cơ quan lympho ở đường hô hấp trên. Ngoài VA trẻ còn có amidan khẩu cái, amidan đáy lưỡi và amidan trên lỗ vòi nhĩ và các cơ chế bảo vệ khác của hệ thống lympho nằm dưới niêm mạc đường hô hấp trên.

Tất nhiên, không phải trường hợp nào cũng cần nạo VA. Viêm VA không biến chứng ở trẻ em là quá trình có lợi cho cơ thể vì giúp hình thành miễn dịch, chúng chỉ trở thành bệnh lý khi tái phát thường xuyên hoặc có biến chứng, nhất là biến chứng viêm tai giữa.

Để tránh lạm dụng, quyết định nạo VA cần được thực hiện đúng quy trình, bởi các bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng. Dựa trên kết quả thăm khám lâm sàng và nội soi, bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng trước khi chỉ định phẫu thuật.

Ngay cả trường hợp trẻ có đầy đủ tiêu chí phẫu thuật, một số bác sĩ vẫn khuyên gia đình loại bỏ hoàn toàn sữa và các chế phẩm sữa (sữa tươi, sữa công thức, sữa chua, pho mát...) ra khỏi chế độ ăn của trẻ và theo dõi trong vòng ít nhất 1 tháng. Nếu tình trạng bệnh không thuyên giảm thì mới tiến hành can thiệp.

Để bảo vệ trẻ khỏi những tác nhân gây ảnh hưởng tới sức khoẻ, bạn cần theo dõi và đưa trẻ đi thăm khám khi có biểu hiện bất thường.