Viêm khớp vảy nến: Điều trị sớm, tránh tàn phế

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Ngoại Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại Tổng hợp & Gây mê - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Viêm khớp vảy nến là một loại viêm khớp được phát hiện trên những người mắc bệnh vảy nến. Đó là một loại viêm khớp mãn tính. Tỷ lệ viêm khớp vảy nến chiếm 10-30% bệnh nhân bị vảy nến. Viêm khớp vảy nến có thể phá huỷ khớp dẫn đến mất chức năng vận động và tàn phế suốt đời.

Đây là căn bệnh tự miễn, chưa phát hiện rõ nguyên nhân. Bệnh có thể do một số yếu tố gây nên như:

• Do di truyền: Khoảng 40% bệnh nhân viêm khớp vẩy nến có tiền sử gia đình mắc bệnh vảy nến hoặc viêm khớp.
• Do yếu tố môi trường như tiếp xúc hóa chất, chất phóng xạ, nhiễm virus, vi khuẩn,...
• Bệnh thường xuất hiện từ 30-50 tuổi. Nam giới và phụ nữ có nguy cơ phát triển viêm khớp vảy nến giống nhau.

Tiếp xúc với hóa chất cũng có thể là nguyên nhân gây viêm khớp vảy nến

Các triệu chứng của bệnh vảy nến và viêm khớp mạn tính thường phát triển riêng biệt trên bệnh nhân viêm khớp vảy nến như sau:

• Biểu hiện tại khớp có thể nhẹ hoặc rất nặng, hay gặp là sưng, đau, cứng khớp, không đối xứng một vài khớp, điển hình là ở khớp ngón tay;
• Một số ít có viêm nhiều khớp đối xứng hoặc chủ yếu là đau, hạn chế vận động ở cột sống và khớp cùng chậu tùy theo thể lâm sàng. Ngón tay, ngón chân bị sưng toàn bộ một hoặc vài ngón tay hoặc ngón chân (chân hay gặp hơn tay), gặp ở 1/3, thậm chí 1/2 bệnh nhân.
• Tổn thương da điển hình bao gồm những chấm, vết hoặc mảng trên nền viêm đỏ, phủ nhiều lớp dễ bong, thậm chí có những mảng tróc vảy, màu trắng đục như nến. Thương tổn nhỏ đường kính vài mm hoặc lan rộng thành mảng. Vị trí có thể gặp ở trên mặt trước của chân, tay, da đầu, ngoài ra còn tìm thấy tổn thương da ở dưới vú, kẽ mông hoặc trong rốn.
• Loạn dưỡng móng xảy ra trong khoảng 80% các trường hợp. Những thay đổi trên móng hay gặp là mất màu móng, dày móng, rỗ như kim châm hoặc bong móng.
• Các biểu hiện ngoài khớp ít gặp khác như viêm kết mạc, viêm mống mắt, hở van động mạch chủ, loét miệng, loét niệu đạo...

Viêm khớp vảy nến có thể gây biến dạng, phá hủy khớp không hồi phục, khiến bệnh nhân tàn phế, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống và sức khỏe. Bệnh viêm khớp vảy nến là bệnh khó chữa nhưng phát hiện, điều trị kịp thời có thể ngăn ngừa hoặc làm chậm những hậu quả của bệnh.

Phác đồ điều trị viêm khớp vảy nến là điều trị bệnh khi xuất hiện triệu chứng và kết hợp điều trị song song các tổn thương da và khớp. Hầu hết các thuốc chữa viêm khớp vảy nến cũng có tác dụng trên các tổn thương da. Cụ thể:

• Kết hợp giữa dùng thuốc và các biện pháp khác như giáo dục bệnh nhân, vật lý trị liệu để hồi phục chức năng vận động; ngoại khoa có thể cần thiết để chỉnh sửa, thay khớp ở giai đoạn muộn.
• Đối với các thể viêm khớp nhẹ, khu trú ở một vài khớp có thể chỉ cần dùng các thuốc kháng viêm không steroid đơn độc hoặc phối hợp với chích corticosteroid tại khớp để điều trị viêm khớp vảy nến.
• Thể trung bình, nặng thường đòi hỏi sử dụng các thuốc điều trị cơ bản như methotrexate và/hoặc các chế phẩm sinh học.
• Corticosteroid điều trị tại chỗ (tiêm nội khớp, tiêm các điểm bám tận): Chỉ định với các khớp hoặc điểm bán gân còn sưng đau mặc dù đã điều trị thuốc kháng viêm không steroid. Lưu ý: Việc sử dụng corticosteroid có thể là một yếu tố góp phần làm tăng nặng bệnh, vì vậy, cần theo dõi các tác dụng phụ của thuốc, biến chứng nhiễm trùng ở da, phát hiện, điều trị các bệnh phối hợp.
• Trong quá trình điều trị viêm khớp vảy nến bệnh nhân phải được điều trị tích cực và theo dõi trong suốt quá trình điều trị. Không được điều trị theo mách bảo, không tự ý dừng hay đổi thuốc.
• Các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân làm xét nghiệm định kỳ (tế bào máu ngoại vi, tốc độ máu lắng, creatinine, SGOT, SGPT) 2 tuần trong 1 tháng đầu, mỗi tháng 1 lần trong 3 tháng tiếp theo, sau đó 3 tháng làm xét nghiệm/lần.

Phát hiện và điều trị kịp thời viêm khớp vảy nến theo phác đồ phù hợp.

Do chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh viêm khớp vảy nến nên chỉ có thể kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa thiệt hại cho các khớp xương. Điều quan trọng là bệnh cần được chẩn đoán sớm để điều trị, nếu không bệnh có thể tiến triển đến tàn phế. Vì vậy, quá trình điều trị, người bệnh cần:

• Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và liên hệ bác sĩ nếu bạn gặp tác dụng phụ khi dùng thuốc hoặc nếu thuốc không giúp giảm đau khớp, cứng khớp, sưng khớp hoặc bệnh vảy nến.
• Hãy sử dụng túi chườm nóng và chườm lạnh để giúp bạn giảm đau. Bạn có thể chườm vài lần một ngày, mỗi lần khoảng 20 đến 30 phút.
• Trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, bệnh nhân viêm khớp vảy nến nên chú ý bảo vệ các khớp xương như thay đổi tính chất công việc, hoạt động có tác động tiêu cực tới khớp.
• Duy trì cân nặng hợp lý tránh tải trọng quá mức cho khớp, từ đó giúp bạn giảm đau và dễ dàng di chuyển hơn. Cách để giữ cân nặng là tăng các chất dinh dưỡng và giới hạn lượng calo trong chế độ ăn uống, ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật;
• Tập thể dục thường xuyên giúp các khớp xương linh hoạt, dẻo dai hơn.
• Tập yoga, thiền để giảm cảm giác gây đau đớn, mệt mỏi.