Có thể giảm đau bụng kinh bằng thuốc?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ khoa Sản Phụ Khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Đau bụng kinh, hay còn gọi là thống kinh, là cơn đau xuất hiện ở vùng thắt lưng hoặc bụng ở nữ giới trong kỳ kinh nguyệt. Thống kinh được chia thành 2 loại: Thống kinh nguyên phát và thống kinh thứ phát.

Phần lớn phụ nữ khi đến kỳ kinh nguyệt thường bị đau bụng, nếu ở mức độ nhẹ có thể chịu đựng hoặc áp dụng các biện pháp điều trị không dùng thuốc. Tuy nhiên, trong trường hợp đau bụng dữ dội, liên tục và kéo dài thì cần có sự can thiệp của thuốc để giảm thiểu các cơn đau.

Nhìn chung, thuốc đau bụng kinh hoạt động theo 2 cơ chế. Một là làm giãn cơ tử cung, khiến tình trạng co thắt giảm xuống dẫn đến giảm đau bụng kinh. Hai là giúp ức chế sự tổng hợp prostaglandin – nguyên nhân gây ra các cơn co thắt ở tử cung trong cơ thể.

1.1 Một số nhóm thuốc làm giảm đau bụng kinh

• Thuốc chống co thắt hướng cơ: thường chứa các thành phần dipropylin, alverin, drotaverin; có tác dụng làm giãn cơ tử cung dẫn đến giảm đau.
• Thuốc nội tiết tố sinh dục nữ: sử dụng kết hợp các loại thuốc chứa estrogen và progesteron hoặc dydrogesterone, lynestrenol (dẫn chất của progesteron). Có thể sử dụng thuốc tránh thai như một loại thuốc giảm đau rất hiệu quả.
• Thuốc ức chế prostaglandin: hay còn được gọi là thuốc chống viêm không steroid (Diclofenac, Ibuprofen, Naproxen, Acid Mefenamic). Ngoài ra nhóm thuốc này thường được lựa chọn điều trị cho nữ giới chưa có quan hệ tình dục.

1.2 Các loại thuốc làm giảm đau bụng kinh thường gặp

• Cataflam: Đây là một dạng thuốc giảm đau không steroid, thành phần chính là natri của Diclofenac. Thuốc đau bụng kinh Cataflam nếu sử dụng liều cao trong thời gian dài có thể dẫn đến một số tác dụng phụ như viêm loét đường tiêu hóa, tăng men gan, làm giảm chức năng thận. Trong trường hợp dùng Cataflam để điều trị có thể xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như buồn nôn, tiêu chảy, đau vùng thượng vị.

Chống chỉ định dùng chung với các thuốc chống viêm không steroid khác (như Aspirin), thuốc chống đông máu (Heparin, Ticlopidin). Cần chú ý người viêm loét dạ dày tá tràng tiến triển, người bị bệnh hen, người suy gan thận nặng, người có mẫn cảm với thuốc không được dùng loại thuốc này.

• Mefenamic acid: Đây cũng là một trong các loại thuốc giảm đau không steroid, với liều uống cần chú ý không được dùng loại thuốc này quá 7 ngày. Trong trường hợp dùng Mefenamic acid để điều trị có thể xuất hiện các triệu chứng như buồn ngủ chóng mặt, rối loạn tiêu hóa, mẩn ngứa, giảm tiểu cầu, thiếu máu tán huyết.

Lưu ý cẩn trọng khi dùng thuốc trong tình trạng cơ thể mất nước, người có tiền sử bệnh động kinh. Chống chỉ định dùng chung với các thuốc chống viêm không steroid khác (như Aspirin), thuốc chống đông (Curamin). Người viêm loét dạ dày đang tiến triển, người bị hen, người có thai, người mẫn cảm với thuốc tuyệt đối không được dùng loại thuốc này.

• Hyoscinum: Đây là một trong các loại thuốc chống co thắt hướng cơ. Cơ chế hoạt động của loại thuốc này là làm tê liệt giao cảm và thường được dùng trong các trường hợp đau do co thắt, trong đó điển hình là đau bụng kinh. Trong trường hợp sử dụng Hyoscinum để điều trị có thể xuất hiện các hiện tượng khô miệng, tim đập nhanh, bí tiểu tiện, dị ứng da. Chống chỉ định dùng cho người bị bệnh glaucoma, người rối loạn niệu đạo tiền liệt tuyến, người hẹp môn vị.
• Alverin: Đây cũng là một trong các loại thuốc chống co thắt có tác dụng hướng cơ. Cơ chế hoạt động của loại thuốc này là làm ức chế các cơn co thắt sinh ra do acetylcholine và thường được dùng trong các trường hợp đau do co thắt, trong đó điển hình là đau bụng kinh. Chống chỉ định dùng cho người huyết áp thấp.

Chú ý: Người dưới 16 tuổi không sử dụng Cataflam, Mefenamic acid.

Nhìn chung, nguyên nhân gây đau bụng kinh có thể hiểu là do sự gia tăng các cơn co thắt ở tử cung. Cataflam, Mefenamic Acid là hai loại thuốc giảm đau chung nên có nhiều tác dụng phụ; trong khi Hyoscinum, Alverin là loại thuốc đặc trị chống co thắt hướng cơ nên ít tác dụng phụ hơn.

Vì vậy, Hyoscinum, Alverin là 2 loại thuốc giảm đau bụng kinh an toàn hơn, ngoài ra còn dễ dàng mua được dưới dạng thuốc gốc, vừa kinh tế vừa đem lại hiệu quả cao.

Tuy nhiên, thống kinh có thể xảy ra với nhiều giai đoạn sống khác nhau, ví dụ trẻ em có nguyên nhân khác, người trưởng thành có nguyên nhân khác, cho nên tốt nhất khi có biểu hiện thống kinh thì bệnh nhân nên đến gặp các nhà phụ khoa để khám và nhất là không tùy tiện dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.