Chữa bệnh ghẻ ở trẻ em thế nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Thị Thu Hằng - Bác sĩ Da Liễu - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Ngày nay, ghẻ vẫn còn là bệnh lây lan trong gia đình và cộng đồng, bệnh do con cái ghẻ - tên khoa học là Sarcoptes scabiei – gây bệnh. Bệnh lây truyền chủ yếu do tiếp xúc trực tiếp da - da, qua vật dụng dùng chung như: quần áo, chăn mền... Đặc biệt, bệnh ghẻ ở trẻ em khá phổ biến, là một dạng phát ban do bọ ghẻ gây ra và dễ lây lan trong môi trường học đường.

Khi tiếp xúc với người mang mầm bệnh thông qua động chạm như: ôm, bắt tay... bé dễ dàng bị lây bệnh ghẻ. Ngoài ra, việc sử dụng chung đồ chơi ở nhà trẻ, dùng chung khăn mặt hoặc ngủ chung gối sẽ gián tiếp tạo cơ hội cho cái ghẻ kí sinh trên da bé.

Bệnh khởi đầu bằng triệu chứng chính là ngứa, ban ngày ngứa ít và ngứa rất dữ dội về đêm, khiến trẻ mất ngủ. Sau ngứa sẽ xuất hiện các mụn nước nằm rải rác hay còn gọi là bệnh ghẻ nước, có màu trắng đục. Ở vùng da non, cái ghẻ đào hầm dưới da, biểu hiện là một đường rất nhuyễn, cong khúc khuỷu, màu xám hoặc đen do màu của phân cái ghẻ tạo nên, kích thước khoảng vài milimet, hơi nổi cộm dưới da, nhìn kỹ có thể thấy bằng mắt thường. Vị trí cái ghẻ đào hầm thường ở nếp kẽ tay, mặt bên các ngón, mặt trước cẳng tay, cùi chỏ, nách, quầng vú, quanh rốn, bộ phận sinh dục, mông, đùi, háng.

Trẻ sơ sinh

Bệnh ghẻ có thể bắt đầu biểu hiện trong khoảng 3 – 4 tuần sau khi lây bệnh và gây ra những tình trạng như:

• Khóc rất nhiều do cảm thấy khó chịu
• Gót chân, giữa ngón tay và ngón chân, bên trong cổ tay hoặc khuỷu tay nổi mẩn đỏ lớn.

Trẻ độ tuổi tập đi

Các triệu chứng bệnh ghẻ ở trẻ độ tuổi tập đi khá giống với trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, vết ngứa cũng sẽ xuất hiện trên mặt, cạnh bên của gót chân. Ngoài ra, trẻ độ tuổi này đã đủ lớn để có thể gãi, từ đó ở dẫn đến tình trạng nhiễm trùng trên da.

Trẻ lớn

Những dấu hiệu thường gặp của bệnh ghẻ đối với bé ở độ tuổi này gồm:

• Sẩn cục ở nách, bẹn, da bìu
• Mụn nước rải rác ở vùng da mỏng như kẽ ngón tay, mặt trước cổ tay, cẳng tay, kẽ mông, mặt trong đùi và bộ phận sinh dục.
• Các đường lượn sóng màu nâu hoặc bạc, chạy dọc ở phía bên trong cổ tay.

Ở trẻ em thường xuất hiện các “đường hầm cái ghẻ” ở lòng bàn tay, kẽ ngón tay, lòng bàn chân, bộ phận sinh dục, mông, da đầu. Ngoài ra còn có các triệu chứng không đặc hiệu của bệnh ghẻ ở trẻ em như: dấu gãi trầy xước da do móng tay, vết chàm hóa tạo thành những mụn nước tụ lại thành mảng. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh sẽ tồn tại lâu dài, có thể tái phát.

Bệnh ghẻ ở trẻ em cần được điều trị sơm để tránh lây nhiễm ra cộng đồng, đặc biệt cần điều trị đồng thời cả người chăm sóc (cha, mẹ, ông bà...).

Thuốc thường chọn để điều trị cái ghẻ ở hầu hết bệnh nhân là Benzoate benzyl 10%. Một số bác sĩ sẽ cho thoa khắp người trừ mặt và đầu, thoa 1 lần duy nhất, để trong 24 giờ sau tắm và thay quần áo. Hoặc thoa 2 lần cách nhau 24 giờ, thuốc hiệu quả 90 - 95%. Hoặc dùng Elenotol scabecid (tên thương mại là lindane), thuốc được thoa một lần duy nhất, để 12 giờ rồi tắm.

Tuy nhiên đối với trẻ em cần phải giảm thời gian bôi thuốc, nếu dùng benzoate de benzyl thì không để lâu quá 12 giờ hoặc sử dụng lindane thì không để quá 6 giờ. Ở trẻ sơ sinh cần đề phòng ngộ độc thần kinh bởi benzoate, chỉ thoa 1 lần duy nhất và để không quá 6 giờ rồi tắm, đối với lindane thì để không quá 4 giờ và chỉ bôi 1 lần duy nhất.

Ngoài các thuốc trên, đối với trẻ sơ sinh có thể dùng spregal (pyrethrin) phun lên thân người rồi để 12 giờ, không gây dị ứng, không độc nhưng kém hiệu quả hơn benzoate, dùng tốt cho trẻ sơ sinh. Ngoài thuốc đặc trị, cũng cần điều trị ngứa do ghẻ bằng thuốc bôi và uống kháng histamine.

Mỡ lưu huỳnh 5-10% đặc biệt là cho trẻ dưới 2 tháng tuổi, rất an toàn, nhược điểm là có mùi hôi.

Có thể dụng vỏ cây ba chạc đen tắm hoặc dầu hạt máu chó.

Phòng bệnh tốt nhất là tránh tiếp xúc với nguồn bệnh, trẻ đang mắc bệnh, không ngủ chung, không dùng chung quần, áo, chăn màn.

Vệ sinh cá nhân cho trẻ hàng ngày với xà phòng, đặc biệt là ở các nếp như: kẽ các ngón tay, bẹn, rốn...

Nếu trong gia đình hay tập thể có người bị bệnh, cần áp dụng cách chữa bệnh ghẻ dứt điểm để tránh lây lan.

Bác sĩ Thu Hằng đã có trên 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực da liễu. Đặc biệt dày dặn kinh nghiệm trong điều trị bệnh da người lớn và trẻ em, bệnh lây truyền qua đường tình dục, bệnh da tự miễn và hiếm gặp. Bác sĩ từng đạt các chứng chỉ, bằng đại học trong và ngoài nước như: Bằng chuyên khoa I - Da liễu, Đại học Y Hà Nội, Bằng DFMS - Da liễu, Đại học Paris XIII, Cộng hòa Pháp trước khi là bác sĩ da liễu tại khoa Nội tổng hợp bệnh viện Vinmec Hải Phòng như hiện nay.