Các yếu tố làm giảm tiết sữa mẹ

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Bùi Đức Hoàn - Khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, trẻ nhỏ nên được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và nên duy trì cho đến khi trẻ được 24 tháng tuổi. Tuy nhiên, không phải người mẹ nào cũng có thể giữ được nguồn sữa dồi dào như những ngày đầu sau sinh. Nhiều yếu tố trong sinh hoạt, chế độ ăn uống hàng ngày có thể làm giảm tiết sữa mẹ.

Những yếu tố làm giảm tiết sữa mẹ có thể bao gồm:

Phụ nữ sau sinh không thể tránh khỏi những căng thẳng, mệt mỏi trong quá trình chăm sóc trẻ, đối mặt với sự thay đổi lớn trong cuộc sống hay áp lực từ vấn đề tài chính. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng giảm tiết sữa ở mẹ sau sinh. Vì thế, người mẹ cần giữ cho tinh thần thoải mái, không nên làm việc quá sức, thường xuyên trao đổi và tâm sự với người thân trong gia đình, đặc biệt là người chồng của mình để tránh bị stress, nặng nề về tâm lý.

Sức khỏe của mẹ giảm sút cũng là nguyên nhân làm giảm tiết sữa mẹ. Ví dụ như: ốm sốt, cảm cúm, viêm họng hay các bệnh lý nghiêm trọng khác. Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường của cơ thể, người mẹ nên đi khám bác sĩ và có các biện pháp cải thiện sức khỏe kịp thời, vừa không khiến mẹ mệt mỏi, vừa đảm bảo lượng sữa, chất lượng sữa cho con bú.

Caffein là thủ phạm gây giảm tiết sữa mẹ. Nếu người mẹ sử dụng đồ uống chứa caffein như: cà phê, trà, socola... với lượng vừa phải thì không gây ra ảnh hưởng gì rõ rệt. Nhưng nếu sử dụng với lượng nhiều và liên tục sẽ khiến cơ thể bị mất nước, đồng thời tiết ít sữa hơn.

Ngoài ra, caffein có thể truyền từ mẹ sang con thông qua sữa mẹ, khiến trẻ bị mất ngủ và quấy khóc. Do đó, người mẹ cần cân nhắc kỹ trước khi sử dụng.

Thuốc lá gây cản trở quá trình giải phóng oxytocin khỏi cơ thể. Đây là một loại hormon kích thích phản xạ xuống sữa, giải phóng sữa từ ngực của mẹ.

Tốt nhất, người mẹ trong thời gian cho con bú không nên hút thuốc, đặc biệt là khi hút thuốc gần con hoặc tiếp xúc với con ngay sau khi hút thuốc có thể khiến trẻ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cồn trong rượu, bia cũng là một trong những nguyên nhân mẹ ít sữa. Ngoài ra, cồn cũng làm thay đổi vị của sữa, có thể khiến trẻ chán ăn, bú ít đi. Cồn thông qua sữa mẹ truyền sang con có thể khiến trẻ bị chậm phát triển.

Quá trình nuôi con bằng sữa mẹ có thể kéo dài từ 1 - 2 năm. Trong khoảng thời gian đó, rất có thể người mẹ gặp các vấn đề về sức khỏe cần uống thuốc. Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng tiết sữa như: testosteron, pseudoephedrin, estrogen, progestin, và các dẫn xuất ergot như bromocriptin, ergotamin, cabergolin...

Trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và khuyến cáo của nhà sản xuất dành cho phụ nữ đang cho con bú. Tuyệt đối không được tự ý uống thuốc bừa bãi.

Một số loại thảo dược thông dụng như: rau thơm, rau mùi tây, rau bạc hà... tưởng chừng như vô hại nhưng lại có thể khiến lượng sữa của mẹ tiết ra giảm một cách đáng kể.

Chị em sau sinh thường sử dụng thuốc tránh thai để không mang thai quá sát nhau. Thuốc tránh thai có chứa estrogen có thể gây giảm tiết sữa mẹ, chỉ nên sử dụng thuốc tránh thai progesterone.

Phụ nữ có thai trong thời kỳ cho con bú sẽ khiến hormon thay đổi. Sự thay đổi này có thể làm giảm tiết sữa.

Nhiều bà mẹ vẫn có đủ sữa cho con bú ngay cả khi ăn uống không đầy đủ. Nhưng việc thiếu chất dinh dưỡng và nước có thể làm giảm tiết sữa mẹ ở rất nhiều trường hợp khác. Tốt nhất, chị em nên có chế độ ăn uống khoa học, đảm bảo sức khỏe của mẹ và nguồn dinh dưỡng trong sữa mẹ cho con.

Có thể bà mẹ đau vú do tắt sữa, trầm cảm sau sinh, tập quán nuôi con..... Khi có hiện tượng đau vú, không đủ sữ cho bé cần khám tại các cơ sở y tế uy tín.