Anti-Mullerian Hormone (AMH) là gì?

Do nhu cầu sức khỏe sinh sản của phụ nữ ngày càng được quan tâm, việc khám tiên lượng khả năng có thai trong tương lai đang được quan tâm nhiều hơn, cụm từ anti-mullerian (AMH) nhờ đó được biết đến nhiều hơn. Vậy AMH là gì và đóng vai trò gì trong thời kỳ sinh sản của người phụ nữ, hãy cùng tìm hiểu ở bài viết dưới đây..

AMH là viết tắt của Anti-Mullerian Hormone, là tên một hormon được sản xuất bởi các tế bào hạt của nang noãn tiền hốc và nang noãn có hốc ở buồng trứng bắt đầu từ lúc thai 36 tuần tuổi. Các nang noãn có hốc tiếp tục chế tiết AMH cho đến giai đoạn có kích thước khoảng 4-6mm. Sau đó, các nang noãn ở buồng trứng bắt đầu trở nên nhạy cảm với FSH từ khoảng giai đoạn này trở đi, hoặc có thể sớm hơn (từ kích thước 2mm trở lên).

AMH phản ánh cả số nang noãn non đang phát triển và quần thể nang thủy nguyên hiện có trong buồng trứng của người phụ nữ. Do đó, AMH còn được xem là chỉ số đánh giá dự trữ buồng trứng, đồng thời có thể dự đoán được khả năng sinh sản của người phụ nữ trong hiện tại và tương lai. Chỉ số AMH cao nhất ở tuổi 25 và giảm dần theo thời gian.

AMH không bị dao động trong chu kỳ kinh nguyệt nên độ chính xác cao hơn tiêu chuẩn cũ là đo nồng độ FSH - thường dao động theo chu kỳ kinh nguyệt và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác. Vì vậy, cho đến nay xét nghiệm AMH là xét nghiệm chính xác nhất giúp đánh giá khả năng dự trữ buồng trứng.

Mặc dù nồng độ AMH không thay đổi theo chu kỳ kinh nhưng sẽ có sự sụt giảm theo tuổi hoặc bị tác động bởi các yếu tố bệnh lý, stress. Ở phụ nữ khỏe mạnh và dưới 38 tuổi, chỉ số AMH bình thường dao động trong khoảng từ 2,2 – 6,8 ng/ml .

Mức AMH thấp (1,0-1,5 ng/ml) cho thấy khả năng dự trữ buồng trứng suy giảm, tuy nhiên vẫn có cơ hội mang thai. Còn với AMH cực thấp (dưới 0,5ng/ml) cho thấy rất ít trứng dự trữ và khả năng thụ thai là một vấn đề đáng lo ngại.

Ngược lại, những ai có chỉ số AMH cao và quá cao (>10 ng/ml, thường gặp ở phụ nữ bị buồng trứng đa nang), nếu không có các biện pháp can thiệp hiện đại thì khả năng có con là rất thấp.

• Tuổi
• Chủng tộc
• Tình trạng hút thuốc, uống rượu
• Tình trạng béo phì
• Buồng trứng đa nang
• Sử dụng thuốc tránh thai
• Hóa trị, xạ trị
• Phẫu thuật một hoặc cả hai buồng trứng

Phụ nữ cần xét nghiệm AMH khi mắc bệnh:

• Vô sinh hiếm muộn
• Buồng trứng đa nang
• Suy buồng trứng sớm
• Rối loạn kinh nguyệt, ít kinh, thưa kỳ và vô kinh
• Theo dõi hiệu quả quá trình điều trị vô sinh
• Ung thư buồng trứng
• Tiên lượng mãn kinh

Lão hóa buồng trứng là hiện tượng giảm số lượng và chất lượng noãn ở buồng trứng theo thời gian. Mặc dù tuổi mãn kinh trung bình ở phụ nữ là vào khoảng 50 tuổi, nhưng trong một số trường hợp sẽ diễn ra sớm hơn, khoảng 1 phần 10 phụ nữ sẽ mãn kinh trước 45 tuổi và 1 phần 100 có thể mãn kinh trước 40 tuổi.Xét nghiệm AMH nhiều lần theo thời gian có thể giúp đánh giá số noãn còn lại ở buồng trứng và diễn tiến của hiện tượng lão hóa của buồng trứng.

AMH giảm dần theo thời gian với tốc độ khác nhau ở mỗi người. Do đó, xét nghiệm AMH và sau đó thử lại nhiều lần theo thời gian có thể giúp tiên lượng khả năng có thai còn lại và tốc độ lão hóa của buồng trứng. Từ đó, có thể tư vấn cho phụ nữ thời điểm thích hợp để có thai tự nhiên hoặc can thiệp điều trị hỗ trợ sinh sản.

Ở những trường hợp suy buồng trứng sớm hay mãn kinh sớm, AMH giảm nhanh và mất rất sớm. Do đó, xét nghiệm AMH có thể giúp chẩn đoán và tiên lượng sự khởi phát của hiện tượng mãn kinh ở phụ nữ để có thể chủ động sử dụng các hormon thay thế, làm giảm nguy cơ loãng xương và các bệnh tiền mãn kinh và mãn kinh sớm ở phụ nữ.

Chỉ định phẫu thuật trên buồng trứng ngày càng tăng do sự phổ biến rộng rãi của phẫu thuật nội soi trong phụ khoa. Song song đó, việc sử dụng đốt điện để cầm máu và thủ thuật cắt, bóc tách trên buồng trứng có nguy cơ làm giảm số lượng nang noãn hiện có ở buồng trứng.

AMH có thể sử dụng như một dấu hiệu phát hiện sớm, đáng tin cậy và trực tiếp cho các tổn thương ở mô buồng trứng sau phẫu thuật hoặc sau điều trị ung thư. Mặc dù chưa có phương pháp nào có thể làm phục hồi lại dự trữ buồng trứng nếu phát hiện AMH giảm nhiều sau phẫu thuật. Tuy nhiên, thông tin về dự trữ buồng trứng bất lợi sau phẫu thuật có thể giúp tư vấn bệnh nhân chiến lược điều trị thích hợp để có thể có con bằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tiên tiến và hiện đại.