Ảnh hưởng có thể gặp sau khi cắt bỏ tuyến giáp

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Cố vấn chuyên môn, Bác sĩ Đỗ Xuân Chiến - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Việc phẫu thuật tuyến giáp thường ít gặp phải biến chứng. Tuy nhiên, cũng giống như các loại phẫu thuật khác, phẫu thuật tuyến giáp cũng có những rủi ro nhất định. Do đó, cần biết ảnh hưởng có thể gặp sau khi cắt bỏ tuyến giáp để biết cách xử trí kịp thời nếu biến chứng xảy ra sau cắt 2 thùy tuyến giáp.

Phẫu thuật tuyến giáp khá an toàn và hiếm xảy ra các biến chứng nguy hiểm. Trước khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ cho bạn biết những rủi ro có thể xảy ra liên quan đến các hoạt động của tuyến giáp. Nếu có bất cứ băn khoăn nào trước khi phẫu thuật, bạn nên hỏi bác sĩ để được giải đáp tường tận.

Phẫu thuật tuyến giáp có những rủi ro và lợi ích riêng. Rủi ro của loại phẫu thuật này thường là chảy máu, nhiễm trùng và các biến chứng liên quan đến các vấn đề sức khỏe khác của bệnh nhân như bệnh tim, các vấn đề hô hấp, máu khó đông... Các biến chứng có thể gặp sau mổ tuyến giáp:

• Chảy máu là biến chứng đầu tiên có thể xảy ra sau mổ tuyến giáp. Chảy máu nhiều và đột ngột ở cổ sau phẫu thuật tuyến giáp là một tình trạng bất thường. Tuy hiếm xảy ra nhưng lại có thể đe dọa tính mạng. Biến chứng thường xảy ra trong 24 giờ đầu tiên sau phẫu thuật. Tình trạng chảy máu nhiều có thể gây chèn ép vào khí quản, dẫn đến khó thở. Nếu máu chảy chậm vào cổ thì có thể dẫn đến việc hình thành các cục máu đông ở phía dưới vết mổ
• Khó thở là do có một cục máu đông lớn chặn khí quản, tình trạng này cần phải được can thiệp y khoa ngay. Ngoài ra khó thở còn do cả hai dây thần kinh thanh quản quặt ngược đều đã bị tổn thương, trong trường hợp này cần phải thực hiện phẫu thuật mở khí quản khẩn cấp. Khó thở là biến chứng sau mổ tuyến giáp rất hiếm khi xảy ra
• Cơn bão giáp trạng: Trước đây, biến chứng này rất phổ biến, thường liên quan đến bệnh Basedow. Hiện nay, nhờ có thuốc để kiểm soát nhiễm độc giáp nên nguy cơ gặp phải biến chứng này hiếm khi xảy ra. Các triệu chứng của người bệnh khi rơi vào tình trạng này là tim đập nhanh, bồn chồn, sốt cao, ra nhiều mồ hôi, tiêu chảy và mê sảng
• Nhiễm trùng sau mổ: Tỷ lệ mắc phải biến chứng sau mổ tuyến giáp này là khoảng 1/2.000. Do đó, bác sĩ ít khi cho bạn sử dụng kháng sinh để ngăn ngừa tình trạng này. Tuy nhiên, nếu bạn rơi vào tình huống này, bác sĩ sẽ cho bạn dùng kháng sinh hoặc sử dụng các biện pháp khác để điều trị
• Thay đổi giọng nói. Giọng nói thay đổi là một biến chứng sau mổ tuyến giáp hay gặp, xảy ra ở khoảng 5 – 10% số ca phẫu thuật và thường sẽ biến mất sau một khoảng thời gian. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể là do chấn thương các dây thần kinh quặt ngược thanh quản hoặc các dây thần kinh bị viêm nhiễm sau khi phẫu thuật. Tỷ lệ bệnh nhân bị thay đổi giọng nói vĩnh viễn là khoảng 1%. Thay đổi giọng nói là một trong những biến chứng đáng sợ nhất của phẫu thuật tuyến giáp
• Nhiễm độc giáp: thường xảy ra ở 2 - 4% bệnh nhân sau khi cắt bỏ tuyến giáp. Tình trạng này thường được điều trị bằng iốt phóng xạ và không cần phải phẫu thuật thêm
• Hạ canxi máu do tổn thương tuyến cận giáp: bảo vệ tuyến cận giáp là một trong những nhiệm vụ khó khăn nhất trong phẫu thuật tuyến giáp. Tuyến cận giáp bị tổn thương dẫn đến tình trạng canxi trong máu thấp, ngoài ra nó còn gây ra các triệu chứng như ngứa ran ở bàn chân, bàn tay và xung quanh miệng, nếu nặng có thể dẫn đến co quắp ngón tay và bàn tay.

Nhìn chung, tuyến cận giáp có thể không hoạt động bình thường ngay sau khi phẫu thuật. Vì vậy, bệnh nhân sẽ được bổ sung thêm canxi và vitamin D trong khoảng vài tuần sau phẫu thuật. Liều lượng bổ sung sẽ được bác sĩ hướng dẫn cụ thể. Lượng canxi bạn bổ sung sẽ giảm dần và sẽ ngưng khi thích hợp. Sau khi hồi phục, phụ nữ trên 40 tuổi sẽ được bổ sung với liều lượng nhỏ thay vì ngưng hoàn toàn.

• Khó nuốt: Khó nuốt là một triệu chứng phổ biến trong vài ngày đầu sau phẫu thuật. Tình trạng này chỉ là tạm thời, tuy nhiên cũng có trường hợp kéo dài dai dẳng nhưng khá hiếm
• Suy giáp: Nếu bị cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp thì bạn lúc nào cũng ở trong tình trạng suy giáp và cần được bổ sung hormone tuyến giáp. Nếu bạn chỉ cắt bỏ một phần tuyến giáp sẽ rất khó để biết được bạn sẽ phải dùng thuốc điều trị tuyến giáp trong bao lâu. Do đó, điều quan trọng là bạn phải đi xét nghiệm suy giáp thường xuyên. Suy giáp có thể xuất hiện nhiều năm sau phẫu thuật và cần phải được theo dõi suốt đời.

Một khi suy giáp xảy ra, nếu diễn ra sớm sau mổ còn có hi vọng hồi phục chức năng tuyến giáp sau một thời gian. Suy giáp muộn tức xảy ra sau mổ cắt tuyến một hai năm, suy giáp này thường vĩnh viễn. Mức độ nặng của suy giáp thay đổi tùy từng người, từ nhẹ đến nặng.

Vì vậy triệu chứng cũng rất thay đổi, từ không có triệu chứng đến ít triệu chứng như lên ký hay thấy lành lạnh, ăn uống khó tiêu nhè nhẹ, nặng thì đầy đủ triệu chứng như chậm chạp, lờ đờ, trầm cảm hay táo bón, giọng nói khàn đục, người nặng nề, phù căng tay chân. Người suy giáp nặng có thể bị rối loạn tâm thần, hạ natri máu, tăng lipid máu nặng, và sợ nhất là biến chứng tim mạch. Lãnh cảm, giảm ham muốn tình dục...

Vì triệu chứng suy giáp âm thầm nên những bệnh nhân từng mổ cắt bán phần hay toàn phần tuyến giáp nên thử lại chức năng tuyến giáp trong vòng 6 - 12 tháng sau mổ, và theo dõi ít nhất là 2 - 3 năm. Sau thời gian này xuất độ bị suy giáp có khuynh hướng giảm dần theo thời gian, nghĩa là sau 2 - 3 năm không suy giáp thì tỉ lệ mắc phải sau đó có thể rất thấp, việc thử máu sẽ thưa dần đến không cần thiết, chỉ theo dõi biểu hiện khác thường trong cơ thể mình.

Nếu lỡ bị suy giáp sau mổ và là suy giáp vĩnh viễn, người bệnh phải điều trị suốt đời để tránh những biến chứng vừa nêu. Liều lượng luôn do bác sĩ chuyên khoa điều chỉnh cho phù hợp với từng người, không có liều thuốc cố định như uống panadol bởi không ai bị suy giống ai, cơ thể của người này cũng không giống người nọ.

Sàng lọc & phát hiện sớm các bệnh lý về tuyến giáp phổ biến như: bướu cổ đơn thuần, cường giáp, suy giáp, viêm tuyến giáp, nhân tuyến giáp, ung thư tuyến giáp, ... để từ đó có biện pháp điều trị thích hợp, kịp thời.