Những yếu tố cần lưu ý khi chẩn đoán, điều trị rong kinh rong huyết

Rong kinh, rong huyết là một trong những biểu hiện bất thường xảy ra chủ yếu ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng rong kinh rong huyết khá đa dạng, thường được chia thành hai nhóm chính bao gồm nguyên nhân cơ năng và nguyên nhân thực thể.

Rong kinh rong huyết xuất hiện trong nhiều bệnh lý phụ khoa khác nhau nhưng có một điểm chung là đều mang lại nhiều phiền toái cho phụ nữ. Chẩn đoán rong kinh rong huyết cần hướng tới tìm kiếm nguyên nhân và các biến chứng có thể có. Điều trị rong kinh rong huyết nên được tiến hành ngay sau khi có chẩn đoán và tuân thủ đúng theo phác đồ điều trị được khuyến cáo để đạt được hiệu quả cao cho người bệnh.

Rong kinh, rong huyết là hai trong số nhiều loại xuất huyết tử cung bất thường được ghi nhận trên lâm sàng. Đây là biểu hiện gợi ý cho nhiều bệnh lý phụ khoa khác nhau. Rong kinh được định nghĩa là sự chảy máu từ nội mạc tử cung xuất hiện có chu kỳ, thường khớp với chu kỳ kinh và xảy ra kéo dài trên 7 ngày với lượng máu thay đổi. Ngược lại, rong huyết là khái niệm nhằm chỉ tình trạng xuất huyết tử cung xảy ra không theo chu kỳ. Trong rong huyết, lượng máu ghi nhận được thường xuất hiện kéo dài hơn một tuần, có thể nhiều, ít hoặc trung bình tùy theo từng trường hợp cụ thể.

Trung bình khoảng 11% đến 13% số phụ nữ phải đối diện với tình trạng rong kinh rong huyết ít nhất một lần trong đời, phổ biến hơn ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản từ 35 đến 40 tuổi. Rong kinh rong huyết xuất hiện trong nhiều bối cảnh bệnh lý khác nhau. Nguyên nhân của rong kinh, rong huyết có thể được chia thành hai nhóm chính, bao gồm:

• Nguyên nhân cơ năng: nhóm nguyên nhân này chỉ những thay đổi sinh lý theo các độ tuổi khác nhau của người phụ nữ có thể dẫn đến biểu hiện rong kinh, rong huyết. Rối loạn phóng noãn là nguyên nhân gây xuất huyết tử cung bất thường ở những bé gái trong độ tuổi dậy thì. Ngược lại, ở phụ nữ gần mãn kinh, những chu kỳ không phóng noãn được cho là lý do của tình trạng rong kinh rong huyết sau khi không tìm thấy các nguyên nhân bệnh lý phù hợp.

• Nguyên nhân thực thể: nhóm nguyên nhân này phổ biến ở những phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, liên quan đến các bệnh lý sản phụ khoa. U xơ tử cung, polyp buồng tử cung hay tăng sinh nội mạc tử cung là những bệnh lý phụ khoa thường gặp gây rong kinh rong huyết. Phụ nữ trong thai kỳ có thể xuất hiện tình trạng xuất huyết tử cung bất thường do thai ngoài tử cung, động thai, dọa sảy thai, thai ngừng tiến triển trong tử cung hay các bất thường liên quan đến tế bào nuôi. Các bệnh lý nội khoa toàn thân khác cũng được ghi nhận gây chảy máu tử cung như các bệnh rối loạn đông cầm máu, bệnh giảm tiểu cầu tự miễn, bệnh lý thận mãn tính, suy giảm chức năng gan hay bệnh lý tuyến giáp. Bên cạnh đó, rong kinh rong huyết cũng có thể là các tác dụng phụ không mong muốn khi người phụ nữ sử dụng các loại thuốc như aspirin, heparin, estrogen ...

Chẩn đoán rong kinh rong huyết không chỉ dừng lại ở bước xác định tình trạng xuất huyết tử cung bất thường mà còn cần định hướng tìm kiếm nguyên nhân gây bệnh. Việc chẩn đoán rong kinh rong huyết muốn đạt được hiệu quả tốt cần phối hợp giữa các yếu tố lâm sàng và cận lâm sàng.

Các yếu tố liên quan đến quá trình bệnh sử như thời gian chảy máu, lượng máu, tần suất xuất hiện triệu chứng, tính chất lặp lại theo chu kỳ cần được khai thác, ghi nhận để phân biệt giữa hai khái niệm rong kinh và rong huyết. Rong kinh xuất hiện có chu kỳ ở những bé gái trong độ tuổi dậy thì do các nguyên nhân cơ năng liên quan đến sự rối loạn hoạt động phóng noãn. Tiền sử sản phụ khoa cũng nên được ghi nhận để tìm kiếm các yếu tố nguy cơ của từng người bệnh, bao gồm bệnh lý sản phụ khoa trước đây, thói quen quan hệ tình dục và các loại thuốc khác được sử dụng.

Quá trình thăm khám lâm sàng cần được thực hiện một cách tổng quan và chi tiết, không chỉ tập trung vào triệu chứng rong kinh, rong huyết. Một số các biểu hiện bất thường ở các cơ quan khác có thể là gợi ý cho nguyên nhân bên dưới như bệnh lý suy giảm chức năng tế bào gan, bệnh lý tuyến giáp, bệnh lý thận hay các rối loạn đông cầm máu tổng quan. Thăm khám phụ khoa qua đường trực tràng hoặc âm đạo có thể giúp phát hiện được những tổn thương thực thể như khối u ở tại đường sinh dục.

Các phương tiện và xét nghiệm cận lâm sàng có mục đích xác định mức độ nặng hay biến chứng mà rong kinh rong huyết có thể mang lại và giúp chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh. Công thức máu và chức năng đông cầm máu là một trong những xét nghiệm thường quy ở hầu hết các trường hợp phụ nữ đến khám vì rong kinh rong huyết. Những phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cần được chỉ định làm thêm xét nghiệm định lượng b-hCG trong máu để biết được có đang mang thai hay không.

Ngoài ra, một số các xét nghiệm khác cũng được chỉ định phối hợp thực hiện bao gồm định lượng nồng độ các hóc môn sinh dục, phết tế bào cổ tử cung, xét nghiệm dịch âm đạo cổ tử cung và nạo sinh thiết làm giải phẫu bệnh. Phương tiện chẩn đoán hình ảnh dùng trong chẩn đoán rong kinh rong huyết bao gồm siêu âm sản phụ khoa theo đường bụng hoặc đường âm đạo, nội soi buồng tử cung, chụp cộng hưởng từ vùng chậu.

Mục tiêu chính khi điều trị rong kinh, rong huyết bao gồm chấm dứt tình trạng xuất huyết tử cung bất thường, tìm kiếm nguyên nhân bên dưới và điều trị biến chứng, cải thiện tình trạng sức khỏe của người bệnh. Phác đồ điều trị cụ thể trong mỗi trường hợp là khác nhau nhưng đều bám sát các mục tiêu kể trên.

Tình trạng chảy máu từ nội mạc tử cung có thể được xử lý bằng các loại thuốc nội tiết, thuốc cầm máu hoặc can thiệp nạo buồng tử cung. Trong đó, phương pháp nạo buồng tử cung thường được chỉ định ở những phụ nữ trong độ tuổi tiền mãn kinh vì vừa giúp người bệnh cầm máu nhanh vừa lấy được bệnh phẩm là nội mạc buồng tử cung để làm giải phẫu bệnh tìm kiếm nguyên nhân.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần được điều trị hỗ trợ và nâng đỡ trong các trường hợp rong kinh rong huyết nặng gây biến chứng thiếu máu. Máu và các chế phẩm từ máu có thể được chỉ định sử dụng nếu thiếu máu xuất hiện ở mức độ nặng. Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, trong đó có sắt cũng là biện pháp tốt giúp cải thiện tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì: Phải làm sao?

XEM THÊM:

• Thế nào được gọi là rong kinh? Rong kinh có cảnh báo bệnh gì không?
• Hút buồng tử cung do rong kinh rong huyết
• Điều trị dứt điểm rong kinh rong huyết: Khi nào cần phẫu thuật?