Thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Dược sĩ Nguyễn Thị Linh - Khoa Dược - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Thuốc lợi tiểu là nhóm thuốc thường sử dụng trong điều trị bệnh tăng huyết áp. Để việc sử dụng thuốc được hiệu quả và an toàn, bạn cần lưu ý đến một số thông tin về nhóm thuốc này như sau:

Thuốc lợi tiểu là một trong các nhóm thuốc được dùng để điều trị bệnh tăng huyết áp. Cơ chế của thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp là tác động đến thận làm tăng lượng muối và nước thải ra khỏi cơ thể qua đường tiết niệu.

Nhờ vậy, áp lực lên động mạch sẽ giảm xuống, đưa mức huyết áp trở về ngưỡng an toàn. Tùy từng trường hợp mà bác sĩ có thể chỉ định uống thuốc lợi tiểu đơn độc hoặc phối hợp với các thuốc trị huyết áp khác.

Thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp có thể được chia thành 3 nhóm chính sau:

1.1. Thuốc lợi tiểu nhóm thiazid

Đây là nhóm thuốc lợi tiểu thường được các bác sĩ kê đơn trong điều trị tăng huyết áp do tác dụng thải natri vừa phải và kéo dài, ít gây tụt huyết áp quá mức. Tuy nhiên, thuốc có thể gây tụt kali máu do tăng thải kali qua đường niệu.

1.2. Thuốc lợi tiểu giữ kali

Đây là nhóm thuốc lợi tiểu có tác dụng làm giảm bài tiết kali.

Thuốc lợi tiểu giữ kali được dùng kèm với các loại thuốc lợi tiểu khác như các thuốc lợi tiểu nhóm thiazid hoặc lợi tiểu quai nhằm giữ lượng kali cần thiết trong cơ thể (khắc phục nhược điểm của các loại thuốc lợi tiểu làm hao hụt lượng kali gây giảm kali huyết). Không dùng (chống chỉ định) cho những người có bệnh sử tăng kali huyết.

1.3. Thuốc lợi tiểu quai

Thuốc lợi tiểu quai có tác dụng ức chế quá trình tái hấp thu ở nhánh lên của quai Henle ống thận. Thuốc điển hình trong nhóm này là furosemide, là thuốc lợi tiểu mạnh, có tác dụng nhanh nhưng thời gian tác động tương đối ngắn. Tác dụng của thuốc bắt đầu trong vòng 30 - 60 phút sau khi uống; đạt hiệu quả tối đa khoảng 1 - 2 giờ và kéo dài trong 4 - 8 giờ.

Sử dụng thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp có một số tác dụng không mong muốn sau:

• Đi tiểu thường xuyên hơn: Thuốc sẽ giúp loại bỏ nước, do đó bạn phải đi vệ sinh nhiều hơn sau khi dùng thuốc. Đây là tác dụng không mong muốn phổ biến nhất của thuốc lợi tiểu.
• Rối loạn nhịp tim (arrhythmia): Bạn nên thông báo sớm với bác sĩ để có sự can thiệp và điều chỉnh kịp thời.
• Biến đổi bất thường về lượng điện giải trong cơ thể: Bạn nên tiến hành thử máu trước và trong quá trình sử dụng thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp để kiểm tra hàm lượng kali, muối cũng như chức năng thận.
• Mệt mỏi, choáng váng: Dấu hiệu này sẽ giảm dần khi cơ thể bạn quen với thuốc.
• Cơ thể bị mất nước, thường xuyên cảm thấy khát: Nếu bạn rất khát hoặc miệng rất khô, nước tiểu của bạn có màu vàng đậm, xuất hiện hiện tượng táo bón, bạn nên đến thăm khám bác sĩ.
• Chuột rút, cơ bắp nhức mỏi: Bạn nên trao đổi với Bác sĩ về vấn đề này để được tư vấn về sử dụng thuốc.
• Thuốc lợi tiểu có thể làm tăng đường huyết, tăng acid uric.

• Trong trường hợp bạn bị bệnh gout (hoặc có biểu hiện bệnh gout), bệnh đái tháo đường, bạn cần báo cho bác sĩ biết để lựa chọn thuốc phù hợp.
• Một số tác dụng không mong muốn cần chú ý khi sử dụng thuốc như: đi tiểu thường xuyên hơn, mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu... sẽ giảm dần trong quá trình dùng thuốc. Nếu các hiện tượng này vẫn tiếp diễn liên tục, bạn cần ngay lập tức đến khám bác sĩ để được xử lý kịp thời.
• Bạn cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Không tự ý tăng hoặc giảm liều thuốc.
• Một số loại thuốc có khả năng tương tác với thuốc lợi tiểu như: digoxin, một số thuốc chống trầm cảm, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc ức chế miễn dịch cyclosporine... Vì vậy khi đi khám, bạn cần thông báo rõ cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc mà mình đang dùng để bác sĩ cân nhắc khi kê đơn tránh những tương tác thuốc bất lợi.